Een zachte G in Beijing

Als het vliegtuig opstijgt vanaf Shanghai Pudong airport en ik mijn boek tevoorschijn haal, zie ik mijn buurman al gretig kijken. Ik heb even geen zin in conversatie dus ik kijk stoïcijns de andere kant op. Chinezen lijden aan boord van een vliegtuig aan ADHD. Op en neer wippen in hun stoelen, trommelen met hun vingers, luidruchtig gapen, druk praten, alle boekjes uit de stoelzak halen en weer terugfrommelen. En dan heb ik het nog niet eens over rochelen, snurken, slurpen en smakken. Nee, aan boord van een Chinees vliegtuig zie je even niet de beste kant van dit volk. En als je denkt dat je alles gehad hebt, beginnen mensen tijdens de daling alvast hun handbagage uit de bakken te halen en telefoongesprekken te voeren, daarmee iedereen aan boord in gevaar brengend. Vandaar dat ik tijdens een vlucht liever geen contact met mijn buurman heb.

Het gaat redelijk lang goed maar mijn buurman kan zich uiteindelijk toch niet langer inhouden en wil graag weten of de taal in mijn boek Duits is. Nee, het is ‘Dutch’. Ik probeer te vermijden dat ik Chinees tegen hem spreek want dan kom ik helemaal niet meer van hem af. De term ‘Dutch’ veroorzaakt hier trouwens altijd de grootste verwarring vandaar dat ik toch geneigd ben ‘Helan yu’ , Chinees voor Nederlands, toe te voegen maar ik weet dat dat niet verstandig is en ik hou het bij ‘Dutch’. Na wat omslachtig uitleggen dat Dutch geen Duits is (inderdaad, ik word niet graag voor een Duitser aangezien) en dat het toch echt een op zichzelf staand land met een eigen taal en cultuur is, veel Chinezen denken namelijk dat Nederland de hoofdstad van Denemarken is, dat we Engels als voertaal hebben en dat we allemaal familie van Guus Hiddink zijn, raak ik toch weer verzeild in een ‘what do you think about…’ gesprek met deze man. China is zo modern, lijkt het op Europa? Is er in Europa ook corruptie? Wat denk ik van de Chinese overheid? Niet echt onderwerpen om in een vol vliegtuig te bespreken. Of ben ik misschien inmiddels nog wel meer paranoia over de Chinese overheid dan de gemiddelde Chinees? Gelukkig merk ik dat het bijna tijd is om te landen, de eerste Nokia tunes klinken namelijk alweer door het vliegtuig.

Voor een paar dagen verruil ik, geheel vrijwillig overigens, de luxe en comfort van ons huis voor een basic kamertje in het Home Inn in Beijing. Even weer de geur (en de nog zwaardere smog dan in Shanghai, hoe is het mogelijk!) van Beijing opsnuiven. Natuurlijk is het hoofddoel het dierenasiel in Xiaotangshan. De weg ernaar toe is al een avontuur op zich. Eerst helemaal naar het einde van één van de metrolijnen en vanaf daar 40 minuten met een bus of 25 minuten met een illegale taxi. Eerlijkheid gebied te zeggen dat ik de laatste tijd altijd voor de laatste optie kies. De bus is niet veiliger dan een illegale taxi namelijk, ze rijden gewoon allemaal als gekken. Ik kies meestal een van de vele vrouwelijke ‘proppers’ die bij de uitgang van het metrostation klanten staan te werven. Na wat onderhandelen stap ik in de auto bij haar man. Zelf stapt ze achterin met een baby op schoot en daar gaan we. Of ik het erg vind dat we de vrouw eerst even onderweg bij de markt afzetten? Nee hoor prima, het is ook niet dat ik veel keus heb ofzo. De baby klimt en kruipt vrolijk door de auto (kinderstoeltjes en veiligheidsgordels zijn hier nog onbekend) en belandt uiteraard ook bij mij op schoot, wat uitermate riskant is met die blote billenbroekjes zonder luier….. Bij de markt, die inderdaad op de route ligt, gaat de vrouw met de baby uit de auto. Als ik het goed begrepen heb, gaat ze gepofte kastanjes verkopen. Of kopen. Het woord voor kopen en verkopen (‘mai’) is in het Chinees namelijk identiek, alleen de toon is iets anders maar door het gekraai van de baby, het geluid van de auto en de algehele chaos is de toon me even ontgaan. De man blijkt een vrolijke kletskous te zijn en in de 25 minuten naar het dierenasiel vertelt hij me van alles over zijn familie en dat ie zo uitkijkt naar Chinees Nieuwjaar (januari) als hij weer terug kan naar zijn hometown in Henan provincie. Hij en zijn vrouw zijn naar Beijing gekomen om er te werken, in zijn hometown is geen werk. Ze hebben hun 6-jarige dochter bij opa en oma achter moeten laten want kinderen van migrantenarbeiders mogen niet zomaar in Beijing naar school en de speciale migrantenscholen zijn vaak niet de meest beste scholen. Of die school op het platteland dan wel zo’n goede school is, valt ook te betwijfelen natuurlijk maar in elk geval hadden ze daar meer vertrouwen in dan in wat de overheid te bieden had in Beijing. Ik vraag of hij me ook weer op wil halen bij het dierenasiel aan het einde van de middag. Het is tenslotte best koud en dat scheelt een heel eind lopen naar de bushalte waar het altijd maar de vraag is of er een bus komt.

In het asiel zijn er grote veranderingen aan de gang. Er wordt een groot ‘education center’ gebouwd waar schoolklassen uitgelegd wordt hoe om te gaan met huisdieren. Elk weekend wordt het asiel namelijk overspoeld door schoolklassen van universiteiten die in het asiel hun community service vervullen. De eigenaresse is verplicht hieraan mee te werken anders heeft het gevolgen voor het voortbestaan van het hele dierenasiel. Helaas zijn al deze studenten niet erg gewend met dieren om te gaan en werd er veelvuldig op pootjes en staarten gestaan en kwam dit de betreffende student op een welgemeende hap te staan. Voordat de studenten nu losgelaten worden op de dieren, krijgen ze eerst een uitleg hoe met dieren om te gaan en hoe de stemming van een dier beter te lezen voordat ze hun hand uitsteken. Beter voor zowel dier als mens.
Behalve de bouw van het education center is er verder niet zoveel veranderd. Ik was wel heel erg verbaasd dat Dollar, de grote hazewindhond, weer terug was. Hij had in zijn nieuwe huis een ayi gebeten (die hoogstwaarschijnlijk ook op zijn staart was gaan staan of iets anders lelijks tegen hem gedaan heeft want Dollar heeft mij nog nooit gebeten, ondanks dat ik hem vaker weggeduwd heb bij het eten van andere honden, hem onder de douche heb gezet en zelfs zijn kop met shampoo heb gewassen). Omgang met dieren begint dus allemaal met het leren lezen van het gedrag van dieren, het education center is dus heel erg welkom.

Op de afgesproken tijd krijg ik een telefoontje van de chauffeur van vanochtend. Hij staat te wachten bij de poort om mij weer terug te brengen naar het metrostation. Wat een luxe! Onderweg kletsen we weer wat. Hij heeft gepofte kastanjes bij zich (en nu begrijp ik dat zijn vrouw ze verkoopt op die markt voor 3 yuan per zak) en hij wil weten hoe vaak ik terugga naar mijn familie in Nederland. Zo’n twee keer per jaar? Hij vindt dat we ongeveer in hetzelfde schuitje zitten, ik ben in zijn ogen ook een soort migrantenarbeidster. Niet helemaal hetzelfde principe maar het is wel leuk gevonden. Bij het metrostation krijg ik nog een paar kastanjes in mijn handen gedrukt en de waarschuwing goed op te passen voor zakkenrollers. Zelf vindt hij Beijing maar een grote gevaarlijke stad en zodra hij genoeg gespaard heeft, wil hij gauw weer terug naar zijn hometown in Henan.

’s Avonds ga ik samen met Monique naar het concert van Frank Boeijen in club Dao. Een hoop Nederlanders bij elkaar, hier en daar nog een bekende van lang geleden. Het concert was erg mooi en de zachte liedjes met de nog zachtere G klinken een beetje surrealistisch zo ver van 'huis'. De volgende dag verruil ik Beijing weer voor Shanghai en begint het gewone leven weer.Sinterklazen en Zwarte Pieten schminken, vergaderen en een pakjesavond met gedichten, banketletters en pepernoten. Een optreden van Laura Jansen. Hollandse gezelligheid. Een Nederlands-Chinese kerstverkoop organiseren en me verbazen over de vakmanschap waarmee een Chinese man de mooiste kerstballen beschildert. Via mijn Chinese vriendin Jenny ben ik inmiddels begonnen met het geven van Engelse les aan een Chinees jongetje van 10 jaar oud. Hij wil bij zijn Engelse naam (“Rain”) genoemd worden en hij is uitermate gedreven, dreunt woordenlijsten op (waar ik helemaal niet om vraag) en als ik hem een huiswerkopdracht geef, begint hij die onmiddellijk te maken en nog voordat ik mijn jas goed en wel aan heb, moet ik het van hem nakijken. En dat om half negen ’s avonds…. Er is duidelijk een verschil tussen het Chinese onderwijssysteem en het Nederlandse. Alles draait om “de beste zijn”, uitblinken en examens halen. Maar goed, het maakt het lesgeven wel een stuk leuker eigenlijk, als een geïnteresseerd koppie je aanstaart in plaats van dat je ze koortsachtig ziet zoeken naar de nooduitgang.

Nog even over de meest gestelde vraag: wanneer komen we nu eigenlijk definitief terug naar Nederland? In elk geval niet in februari 2012 zoals oorspronkelijk de planning was. Wanneer wel precies weten wij ook niet. Ik laat het maar een beetje op me afkomen en geniet nog maar van alle momenten hier. Vandaar dat mijn volgende bezoekje aan Nederland ook maar kort is. Lang genoeg om de kerst in Nederland met familie te vieren en kort genoeg om met Oud en Nieuw weer terug in China te zijn, waarschijnlijk in een ecologisch resort in de bergen van Moganshan samen met Lars en Adrianna. Maar daarover de volgende keer meer.

Tot snel in Nederland (of China)!

Groetjes,

Agnes