Lost in Translation

Een regenachtige zondag. Buiten is alles gehuld in een grote grijze mist maar binnen is het lekker warm.

Vorig weekend hadden we weer bezoek van Nederlandse vrienden. Deze keer kwamen ze zelfs niet alleen op bezoek maar kwamen ze ook gelijk een huis uitzoeken; eind april verhuizen Lars en Adrianna ook naar Shanghai. Gezellig! We hebben vorig weekend ons best gedaan om hen zoveel mogelijk van de stad te laten zien, proeven en ervaren. We vinden dit zelf ook nog altijd heel erg leuk; de stad door de ogen van mensen die het voor de eerste keer zien. Veel dingen die voor ons al “gewoon” geworden zijn, zijn voor veel mensen natuurlijk helemaal niet gewoon. Het chaotische verkeer, de enorme afmetingen van de stad, de dubbeldeks wegen, de uitbundige luxe van de clubs en grote shopping malls tegenover de spartaanse omstandigheden in de oudere wijken. Daarnaast valt het altijd op (of tegen) dat niemand op straat Engels spreekt.

Natuurlijk, in het straatbeeld is er veel Engels: MacDonalds, PizzaHut, Mediamarkt, IKEA; ze zijn er allemaal. Op de gebouwen staan ook de namen zoals wij die kunnen lezen maar je hoeft niet tegen een taxichauffeur proberen te zeggen dat je naar “IKEA” wilt. Het woord IKEA zegt hen hier helemaal niets. Zeg je echter dat je naar “Yí jia” wilt, dan behoeft dat geen verdere toelichting. Wat er meestal gebeurt is dat de westerse naam fonetisch vertaald wordt en vervolgens wordt er door middel van de karakters een betekenis aan gegeven, zo betekent “yí jia” zoveel als “comfortabel huis”. Ook de namen van de grote westerse hotelketens zijn allemaal vertaald in het Chinees. Zo heb je hier o.a. het La dí sen (Radisson), het Wei si ting (WestIn), en het Xi lái deng (Sheraton). Even goed oefenen dus voordat je je hotel verlaat en er ’s avonds weer terug wilt komen…

Het vertalen van namen gaat ver. Laatst wilde mijn lerares Chinees mij iets vertellen over een film met daarin een heel beroemde acteur: Bù la dé Pí tè. Het zei me helemaal niks… ze zei dat hij eerst getrouwd was met een eveneens heel beroemde actrice, namelijk Zhen ni fú An ni si dùn! Pas toen ze me de naam vertelde van zijn huidige vrouw, An jí lì nà Zhu lí, viel het kwartje en realiseerde ik mij dat Bù la dé Pí tè niemand minder dan Brad Pitt moest zijn en Zhen ni fú An ni si dùn Jennifer Aniston.

Chinezen zijn in het Engels net zo “lost in translation” als wij in het Chinees; de Engelse namen van filmsterren zeggen hen helemaal niks, net zo min als de westerse namen van electronica, ik heb dus een “Dài er” (Dell) laptop en een “Nuò ji yà” (Nokia) telefoon. Zolang het bij de namen blijft, kan ik er allemaal prima mee leven. Toen ik onlangs echter, per ongeluk, de Chinese versie van MS Office op mijn Dài er had geïnstalleerd, vond ik het iets minder grappig; alles in Chinese karakters is nog een beetje te hoog gegrepen…. Misschien moet ik het voorlopig dus toch maar gewoon bij winkelen houden: een winkel van Puladá (Prada), Lù yì Wei deng (Louis Vuitton) of Ka dì yà (Cartier) is immers nooit ver weg in Shanghai…..

De komende weken staan ook op school weer in het teken van de spraakverwarringen: de “België weken” gaan van start. Amai! We trappen af met het concert van Raymond van het Groenewoud aanstaande donderdag en vervolgens zullen we de komende weken steeds een thema behandelen. Ik heb er goesting in, zeker en vast!

Groetjes,
Agnes en Guido